Tutoring rodzinny

Kim jest tutor rodzinny

Tutor rodzinny to nauczyciel, który w ramach swojej pracy, na zlecenie dyrekcji szkoły, przyjmuje odpowiedzialność za towarzyszenie konkretnej rodzinie w wychowaniu i rozwoju dziecka w okresie edukacji przedszkolno-szkolnej. Jego zadaniem jest indywidualna opieka nad uczniem i wspieranie go oraz pozostawanie w bliskim kontakcie z jego rodzicami lub opiekunami prawnymi. Istotne jest to, by tutor dążył do coraz większego zaangażowania rodziców w proces wychowania ich dziecka,  a w trakcie tutoringu pomagał rodzicom i podopiecznemu wyznaczyć osobiste cele edukacyjne, starając się jednocześnie o zachowanie jedności kryteriów i działań wychowawczych rodziny i szkoły.

W procesie edukacji spersonalizowanej wszyscy nauczyciele wspierają konkretnego ucznia w rozwoju. Jednakże tutor prowadzi systematyczną pracę, która opiera się na osobistej relacji w stosunkach z rodzicami i dziećmi. Nie traci przy tym profesjonalizmu. Wyniki szkolne są jedynie punktem wyjścia w relacji tutora z uczniem i jego rodzicami. Zaczynając od dokładnej diagnozy możliwości i ograniczeń każdego ucznia, tutor stara się dostosować poziom wymagań do jego sytuacji osobistej, aby wzmocnić jego motywację do nauki. Tutor poznaje również charakter każdego ucznia, jego zalety i wady, środowisko rodzinne, przyjaciół, jego postawę w obliczu trudności oraz to, jak podopieczny wykorzystuje zajęcia do swojego rozwoju. Bierze także pod uwagę inne ważne okoliczności, które mogą wpłynąć na obecne emocje dziecka i jego gotowość do nauki. Tę wiedzę tutor może uzyskać za pomocą własnej obserwacji, osobistych relacji z uczniem i jego rodzicami oraz dzięki informacjom od innych nauczycieli.

Dla rodziców i ich dziecka tutor staje się osobą, która ukierunkuje ich na odkrywanie i zaspokajanie prawdziwych potrzeb, będzie im pomagać w rozwoju możliwości i podejmowaniu decyzji w obliczu wyzwań. Dlatego w ramach tutoringu rodzinnego niezbędne jest wzajemne zaufanie oraz odpowiednie przygotowanie zawodowe tutora. Jest on zobowiązany do zachowania tajemnicy służbowej w sprawach, które powierzyli mu rodzice lub uczeń. Indywidualna praca z rodziną wymaga spotkań – jeśli jest to możliwe – z obojgiem rodziców lub opiekunów i osobno z podopiecznymi. Dodatkowo na co dzień tutor poszukuje wiele innych okazji do kontaktu: mogą to być krótkie rozmowy telefoniczne z rodzicami, rozmowy na korytarzu po zakończeniu lekcji czy zebrania, albo na przerwie, gdy spotyka podopiecznego.

Relacja tutora z uczniami odnosi się do wielu spraw. Poznanie zdolności, potrzeb, zainteresowań i marzeń ucznia ma na celu wspieranie go we właściwym pojmowaniu hierarchii wartości oraz w refleksji etycznej. Tutor ma pomóc młodemu człowiekowi zrozumieć znaczenie dobrego postępowania, zdolności odróżniania rzeczy ważnych od mniej istotnych, przezwyciężania egoizmu, otwierania się na innych, z nadzieją na zbudowanie bardziej ludzkiego i sprawiedliwego społeczeństwa. Ostatecznie chodzi o umożliwienie dzieciom osiągnięcia szczęścia w życiu osobistym i w relacjach z innymi ludźmi. 

Co wyróżnia tutoring rodzinny

  • Wsparcie rodziców w ich roli wychowawczej, w rozwoju ich kompetencji wychowawczych  
  • Wzmacnianie czynnej roli rodziców w wychowaniu dziecka  
  • Bliski, osobisty kontakt z rodzicami dziecka, które jest pod opieką tutora
  • Cykliczne spotkania tutora z rodzicami (min. 3 razy w roku)
  • Tutoring rodzinny jest zadaniem wyznaczanym nauczycielowi w ramach pracy w placówce edukacyjnej
  • Jest narzędziem w wychowawczej roli placówki
  • Budowanie relacji z podopiecznym, systematyczne, cykliczne rozmowy z nim, aby pomóc mu w rozwoju, w tym w wyznaczaniu indywidualnych celów 
  • Dążenie do wychowania dobrego człowieka, który w przyszłości będzie działał dla dobra innych  

Korzyści tutoringu rodzinnego

Tutoring rodzinny stwarza przestrzeń, by wzmacniać i maksymalizować efekty edukacji poprzez bezpośredni wpływ na spójność wymagań edukacyjnych i wychowawczych pomiędzy placówką edukacyjną a środowiskiem rodzinnym. Jest sprawdzonym narzędziem współpracy na linii placówka edukacyjna – rodzina, wzmacniającym umiejętności wychowawcze rodziców/opiekunów prawnych. Jednocześnie przyczynia się do lepszego rozumienia sytuacji ​​podopiecznego przez jego nauczycieli oraz inne osoby, z którymi uczeń spotyka się w procesie dydaktyczno-wychowawczym i tym samym wspiera indywidualizację procesu nauczania i wymagań stawianych podopiecznemu przez nauczycieli oraz rodziców/opiekunów. Jest również środkiem nawiązywania relacji z każdym uczniem w placówce, skutecznie wpływając na zmniejszenie napięć emocjonalnych istniejących w grupie rówieśniczej, nieraz przejawiających się agresją.

Profesjonalizm tutora

Zadania tutora rodzinnego są niezwykle ważne i wymagające. Od tutora oczekuje się, że będzie przewodnikiem, powiernikiem i profesjonalistą. Jemu powierza się prowadzenie dziecka, jemu rodzina przekazuje w zaufaniu nieraz bardzo prywatne informacje. Jednocześnie wszyscy oczekują jego pełnego zaangażowania, dobrej analizy rzeczywistości i umiejętnej syntezy informacji zebranych od rodziców i kadry uczącej, szybkiego reagowania w sytuacjach trudnych, w tym dobrej i skutecznej komunikacji i stałego kontaktu z rodziną. Taki profesjonalista musi nieustannie dbać o swój autorytet, budzić zaufanie i być po prostu autentyczny w tym, co robi. Inaczej ciężko byłoby mu zdobyć czyjeś zaufanie.

Wsparcie dla tutorów rodzinnych

Tutoring rodzinny jest narzędziem wymagającym od tutorów dużego zaangażowania i umiejętności. Dlatego potrzebują oni zarówno wsparcia ze strony koordynatorów czy dyrekcji placówki, jak i doradztwa ze strony doświadczonych tutorów, psychologów i pedagogów. Instytut Educare od 2020 r. prowadzi ogólnopolskie programy rozwojowe dla tutorów rodzinnych, by wesprzeć ich pracę poprzez rozwój umiejętności budowania relacji, prowadzenia spotkań oraz komunikacji z rodzicami i podopiecznymi, budowania autorytetu oraz diagnozowania sytuacji trudnych, wymagających wsparcia specjalistów. Zjazdy stacjonarne w trakcie tych programów dają tutorom przestrzeń do wymiany doświadczeń i wzajemnego wsparcia. Każdy tutor otrzymuje też swojego mentora na czas programu.

Akademia Tutoringu Rodzinnego doczekała się już siedmiu edycji dla tutorów, zarówno tych początkujących, jak i doświadczonych z kilkunastoletnim stażem. Coraz więcej dyrektorów decyduje się na wprowadzanie tutoringu rodzinnego do swoich placówek. Nauczyciele-tutorzy dostrzegają sens i owoce budowania indywidualnych relacji z rodzinami, a rodzice czują, że współpraca z placówką edukacyjną jest możliwa na bardzo głębokim poziomie. Co przynosi korzyści wszystkim zainteresowanym stronom: przede wszystkim dzieciom, a także rodzicom i nauczycielom.

Tutorów rodzinnych zapraszamy do Akademii Tutoringu Rodzinnego

Nauczycielka, wychowawczyni i tutor rodzinny, ekspert programowy Instytutu Educare.