Praca metodą projektu.

…czyli aktywny udział uczniów w zdobywaniu wiedzy i umiejętności ujętych w podstawie programowej.

Słowo “projekt” z pewnością nie jest nam nauczycielom obce – realizujemy różnorodne projekty na każdym etapie edukacyjnym, od przedszkola po szkołę średnią. Wieńczymy nimi dział w podręczniku, realizujemy za ich pomocą utrwalenie zdobytych wiadomości, wdrażamy dzięki nim dodatkowe ćwiczenia wprowadzonych umiejętności.

Projekty przyjmowane są zazwyczaj przez uczniów z entuzjazmem, ponieważ mają w sobie elementy kreatywne, pozwalają na pracę w grupie, na wykorzystanie informacji w dowolnej ilości i konfiguracji, na korzystanie z ciekawych pomocy naukowych, na pracę w swobodnej atmosferze, bez nacisku na konkretny i jednolity wynik.

Projekt jest więc jak smakowity deser. Jednak czy możemy żywić się słodkim i liczyć na zrównoważony rozwój? Czy okazjonalny deser i chwila przyjemności wystarczają nam i naszym uczniom? Jeśli mamy ochotę na zmianę diety i wprowadzenie projektu na stałe do naszego klasowego menu, wyruszmy na przygodę z pracą metodą projektu.

Projekt edukacyjny jako innowacja pedagogiczna

Praca metodą projektu to realizacja podstawy programowej z wykorzystaniem takich elementów jak kreatywność, komunikacja, krytyczne myślenie oraz kooperacja. Nad zadaniem głowi się zespół, a z pomocą przychodzą eksperci. Pracy nadaje sens efekt końcowy prezentowany określonemu odbiorcy. Projekt staje się więc daniem głównym.

Cel projektu edukacyjnego: kluczowe pytanie

Najpierw ustalamy cel projektu, czyli wybieramy zagadnienie z podstawy programowej i formułujemy je w postaci pytania, które ma konkretne cechy:

• jest otwarte – nie można odpowiedzieć na nie jednym słowem,
• odpowiedź na nie jest niemożliwa do ‘wygooglowania’,
• nie zdradza też celu edukacyjnego
• powinno pobudzać ciekawość i zaangażowanie, ale nie zawiera specjalistycznego słownictwa

Odbiorca

Na tym etapie decydujemy również, kto będzie odbiorcą – to mogą być inne grupy w klasie przy założeniu, że każdy zespół odpowiada za inną część pracy lub osoby ze społeczności szkolnej, a nawet pozaszkolnej. To element motywujący i nadający jeszcze większy sens podejmowanym aktywnościom.

Temat

Postawione pytanie może dotyczyć zarówno prostego, jak i skomplikowanego zagadnienia, od wybrania najlepszego zwierzątka domowego dla pani Karoliny na zajęciach z języka angielskiego (ćwiczenie form czasu teraźniejszego prostego), przez napisanie maila do dyrekcji szkoły z zapytaniem o pozwolenie na wybraną aktywność (nauka pisania formalnego maila), po zaprojektowanie menu dla szkolnej stołówki redukującego ilość resztek z obiadu (podniesienie kompetencji uczniów w zakresie ekologii i zdrowego żywienia).

Proces poszukiwań

Kolejny etap to proces poszukiwań, który ma na celu odnalezienie odpowiedzi na postawione pytanie. Informacje są przez uczniów zdobywane samodzielnie, zamiast być podawane przez nauczyciela. Oczywiście nauczyciel monitoruje pracę zespołów, służy radą i pomocą, podsuwa źródła, śledzi postępy, reaguje, udziela informacji zwrotnej oraz ocenia. Może występować w roli eksperta, jeśli zagadnienie dotyczy ściśle jego przedmiotu lub pomaga znaleźć/zaprasza ekspertów z zewnątrz. Efekt końcowy prezentowany jest zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami.

Praca zespołowa

Praca nad znalezieniem odpowiedzi na postawione pytanie odbywa się w zespołach, uczy nie tylko wymienionych już wyżej umiejętności, takich jak kreatywność, kooperacja, krytyczne myślenie czy komunikacja, ale jest świetnym środowiskiem na odnalezienie się w różnych rolach, które w pracy metodą projektu mogą się zmieniać, przechodzić na różne osoby w zależności od etapu procesu. Uczniowie uczą się samodzielności, odpowiedzialności, planowania i rozdzielania zadań, a także zarządzania czasem.

Praca metodą projektu ma wiele zalet, jest nie tylko wartościowa dydaktycznie, ale również atrakcyjna w formie. Wydaje się również świetnym sposobem na zdobywanie przez uczniów wiedzy i umiejętności w sposób aktywny, realnie przygotowujący młodych ludzi do pracy we współczesnym świecie. Równolegle z realizacją celów edukacyjnych uczy kompetencji interpersonalnych, o których często zapominamy, skupiając się na przekazywaniu wiedzy.

Praktycznymi wskazówkami na temat pracy metodą projektu dzielę się podczas szkolenia dla rady pedagogicznej dostępnego w ofercie Instytutu Educare.