Jak ChatGPT może usprawnić pracę wychowawcy?

Koniec roku szkolnego to intensywny czas dla każdego nauczyciela, a zwłaszcza wychowawcy. Sprawozdania, oceny opisowe, protokoły – lista dokumentów do wypełnienia zdaje się nie mieć końca. W natłoku obowiązków łatwo o zmęczenie i frustrację. Czy istnieje sposób, aby odciążyć się, a jednocześnie utrzymać wysoką jakość pracy?

Czym jest ChatGPT i dlaczego warto go używać?

ChatGPT to zaawansowany model językowy, zdolny do generowania spójnego i kontekstowego tekstu na podstawie podanych instrukcji. Działa on jak inteligentny asystent, który rozumie ludzkie zapytania i potrafi tworzyć różnorodne treści – od krótkich notatek po rozbudowane artykuły. Dlaczego warto go wykorzystać w pracy wychowawcy? Przede wszystkim ze względu na oszczędność czasu i automatyzację powtarzalnych zadań. Zamiast spędzać godziny na formułowaniu podobnych fragmentów tekstu w różnych dokumentach, możesz powierzyć to zadanie sztucznej inteligencji, skupiając się na merytorycznej zawartości i indywidualnym podejściu do każdego ucznia.

Wykorzystanie danych z istniejących dokumentów

Jedną z kluczowych funkcji ChatGPT jest możliwość przetwarzania informacji z dostarczonych plików lub zdjęć. Możesz wgrać do czatu szablony dokumentów, notatki ze spotkań, czy nawet ogólne wytyczne dotyczące oceniania, a ChatGPT wykorzysta te dane do generowania spójnych i dopasowanych treści. To znacznie przyspiesza pracę, eliminując potrzebę ręcznego przepisywania czy adaptowania informacji.
Ważne! Pamiętaj, aby zawsze usuwać wszelkie dane osobowe (imiona i nazwiska uczniów, ich numery identyfikacyjne, adresy itp.) z dokumentów, które przesyłasz do ChatGPT. Nigdy nie przesyłaj poufnych informacji. Skup się na przekazywaniu ogólnych treści, struktur, przykładów działań czy wytycznych, które pomogą ChatGPT zrozumieć kontekst i wygenerować odpowiedni tekst.

Szablony promptów dla wychowawców

Kluczem do efektywnego wykorzystania ChatGPT jest precyzyjne formułowanie poleceń, czyli tak zwanych promptów. Im jaśniej określisz swoje oczekiwania, tym lepsze rezultaty uzyskasz. Poniżej przedstawiamy szablony promptów, które możesz wykorzystać do tworzenia najczęściej wymaganych dokumentów na koniec roku szkolnego.

1. Sprawozdanie z pracy wychowawcy

Sprawozdanie z pracy wychowawcy to podsumowanie działań wychowawczych i opiekuńczych podjętych w ciągu roku szkolnego. ChatGPT może pomóc w szybkim wygenerowaniu struktury i kluczowych punktów sprawozdania.

Przykładowy prompt

Polecenie: Wygeneruj projekt sprawozdania z pracy wychowawcy za rok szkolny [wstaw rok szkolny] na podstawie dostarczonych notatek.

Rola: Jesteś doświadczonym wychowawcą klasy [wstaw klasę], który podsumowuje swoje działania.

Instrukcja:

• Uwzględnij następujące sekcje: frekwencja i postępy w nauce, aktywność klasy (projekty, konkursy), działania wychowawcze (integracja, rozwiązywanie konfliktów), współpraca z rodzicami, sukcesy i wyzwania.
• W każdej sekcji zaproponuj po 3-5 kluczowych punktów do uzupełnienia, opierając się na informacjach zawartych w notatkach.
• Użyj formalnego, ale zrozumiałego języka.

2. Oceny opisowe z zachowania

Tworzenie indywidualnych ocen opisowych z zachowania dla każdego ucznia bywa czasochłonne. ChatGPT może wygenerować bazę zwrotów i sugestii, które później łatwo spersonalizujesz.

Przykładowy prompt

Polecenie: Wygeneruj zestaw szablonów ocen opisowych z zachowania dla uczniów klasy [wstaw klasę], reprezentujących różne postawy, na podstawie dostarczonych przykładów opisów.

Rola: Jesteś wychowawcą, który przygotowuje oceny końcoworoczne.

Instrukcja:

• Stwórz 3-4 ogólne szablony opisujące: ucznia wzorowego, ucznia z drobnymi trudnościami w zachowaniu, ucznia wymagającego wsparcia w konkretnych obszarach.
• Każdy szablon powinien zawierać 5-7 zdań opisujących kluczowe aspekty zachowania (np. postawa wobec obowiązków, stosunek do rówieśników, zaangażowanie w życie klasy), bazując na dostarczonych przykładach.
• Zwróć uwagę na pozytywne aspekty, nawet w przypadku trudności, oraz propozycje wsparcia lub rozwoju.
• Używaj języka konstruktywnego i wspierającego.

3. Protokoły zebrań z rodzicami

Protokołowanie zebrań to kolejny obowiązek, który można częściowo zautomatyzować. ChatGPT może pomóc w stworzeniu zwięzłego i kompletnego protokołu.

Przykładowy prompt

Polecenie: Wygeneruj szablon protokołu zebrania z rodzicami klasy [wstaw klasę], uwzględniając strukturę z załączonego wzoru protokołu.

Rola: Jesteś wychowawcą, który prowadzi dokumentację zebrania.

Instrukcja:

• Uwzględnij standardowe elementy protokołu: data, godzina, miejsce, lista obecności (z miejscem na uzupełnienie), porządek zebrania, przebieg dyskusji (główne punkty i podjęte decyzje), wolne wnioski, podpis wychowawcy.
• Dla każdego punktu zaproponuj przykładowe sformułowania lub luki do uzupełnienia, czerpiąc z dostarczonego wzoru.
• Zachowaj formalny i przejrzysty układ.

4. Podsumowanie działalności koła zainteresowań/projektu

Jeśli prowadzisz dodatkowe zajęcia lub projekty, podsumowanie ich wyników może być czasochłonne. ChatGPT pomoże w szybkim sporządzeniu raportu.

Przykładowy prompt

Polecenie: Wygeneruj podsumowanie działalności koła [wstaw nazwa koła zainteresowań/projektu] za rok szkolny [wstaw rok szkolny], na podstawie dostarczonych zdjęć i krótkich opisów działań.

Rola: Jesteś nauczycielem prowadzącym koło [wstaw nazwa koła zainteresowań/projektu].

Instrukcja:

• Opisz cele koła/projektu, zrealizowane działania (odwołując się do informacji ze zdjęć i opisów), osiągnięcia uczniów (np. udział w konkursach, wystawy), liczbę uczestników, a także ewentualne wyzwania i plany na przyszłość.
• Podkreśl rozwój umiejętności uczniów i ich zaangażowanie.
• Użyj języka inspirującego i motywującego.

Wskazówki dotyczące efektywnego korzystania z ChatGPT:

1. Bądź precyzyjny: Im dokładniejsze i bardziej szczegółowe są Twoje instrukcje, tym lepsze i bardziej dopasowane wyniki uzyskasz.
2. Eksperymentuj z rolami: Zmiana “roli” w prompty (np. “doświadczony wychowawca”, “pedagog szkolny”) może wpłynąć na styl i ton generowanego tekstu.
3. Iteruj i udoskonalaj: Jeśli pierwszy wynik nie jest idealny, nie zrażaj się. Modyfikuj prompt, dodawaj nowe instrukcje lub proś o rozbudowanie konkretnych fragmentów.
4. Sprawdzaj i koryguj: ChatGPT to narzędzie wspomagające, a nie zastępujące ludzką pracę. Zawsze dokładnie sprawdzaj wygenerowany tekst pod kątem merytorycznym, stylistycznym i poprawności językowej. Personalizuj go, dodając własne spostrzeżenia i detale.
5. Pamiętaj o prywatności: Nigdy nie wprowadzaj do ChatGPT wrażliwych danych osobowych uczniów ani innych poufnych informacji. Korzystaj z ogólnych danych i szablonów.

Podsumowanie

Wprowadzenie ChatGPT do codziennej pracy wychowawcy to krok w stronę cyfrowej transformacji edukacji. Narzędzie to, jeśli jest używane z rozwagą i świadomością jego możliwości, może znacząco odciążyć nauczycieli od rutynowych zadań administracyjnych, pozwalając im skupić się na tym, co najważniejsze – na pracy z uczniem. Pamiętajmy, że technologia ma służyć człowiekowi, a nie go zastępować. Wykorzystajmy ją mądrze, by nasza praca była efektywniejsza i bardziej satysfakcjonująca.

Autor: Wojciech Wątor